Relato de creación: A emigrante

"Nunha tea do museo, un home permanece de pé, mentres a súa muller sentada tece o seu labor. Os dous, de avanzada idade, pouco a pouco comezan unha animada conversa. Falan de Mercedes, a súa neta máis nova emigrada hai anos. Nese tempo ela acudiu varias veces visitalos, mais sempre que veu eses días soubéronlles a pouco.
Nos anos que estivo alí, as súas cartas chegaban con moitos días de atraso, de pouco a pouco. Eran lidas con avidez polos avós que lembraban aquela rapaciña intrépida e solitaria de ollos sempre abertos. Mercedes sempre fora unha rapaza diferente.
- Nunca está contenta co que ten – dicía a súa nai.
- Está sempre a soñar esperta coas Américas - respondíalle o pai.
Os avós, especialmente a avoa Carme, sentían que ela era máis que unha neta, ela era como a filla que eles nunca tiveran. Cada vez que lía unha das súas cartas, a avoa Carme, non só lía entre liñas, sentía tamén o arrecendo do medo e a soidade que padecía a rapaza. Pois se ben Mercedes falaba sempre das novas experiencias como algo bo e enriquecedor, a avoa intuía as noites sen durmir chea de fame e preocupación, os desprezos dos señoritos que a empregaban e tantas outras cousas que era mellor non pronunciar por non facelas máis doentes.
Todo cambiou repentinamente cando recibiron aquela bendita carta.
- A nosa netiña di que pronto volverá xunto a nós. –Dixo o avó con bágoas reprimidas que querían asomar aos seus ollos cansos polo paso dos anos.
Os velliños teñen moitas ganas de vela, de escoitar a súa voz, de abrazala e reunir a toda a familia xunto a lareira para contarse todas as historias do pasado e do presente.
De súpeto, aparece unha figura de muller que se achega a eles cun sorriso permanente nos beizos. A emigrante está de volta, ¿o conxuro fixo o seu efecto tamén con eles?.
Mercedes dille aos avós que regresa para sempre, non lle foi mal por Suiza, mais nunca deixou de sentir morriña pola súa terra. Non houbo día ao erguerse que non se acordara dos verdes prados da aldea, do canto do galo Perico a calquera hora do día, das mulleres tecendo e contando historias e de tantas outras cousas que lle daban vida ao recordalas. Lembraba cada vez que soaba unha campá, as da súa igrexa e o son das gaitas era para ela música celestial.
Lembraba a rapaza ao Boieiro Xan de Castro, o castelán. O home saía cada mañá moi cedo da casa, cando as luces eran un máxico conxunto de vermellos e dourados, e todo tiña un candor rosáceo, o mesmo que tiña el nas súas meixelas.
Só con velo pasar polo carreiro do río, ela sabía que todo empezaba ben, pois Xan non deixara nunca de regalarlle un sorriso a súa veciña preferida.
Cando remata Mercedes o seu relato de vellas lembranzas, o avó recorda que o domingo hai unha romaría no campo da igrexa polo San Mateo no que tocará o grupo de gaitas de Ordes.
- Iremos de festa. Que mellor motivo para festexar que a túa volta?.
Deciden, pois chamar a Manuel e Antón, os seus fillos, para que veñan ese día con toda a familia.
Nun día soleado de domingo,escoitase o son da muiñeira de Chantada, mentres a xente marca os pasos animada nos arredores da igrexa. Ao fondo vense as vacas de Marcial do Val que as leva a pastar.
- Ven xunto a nós bailar uns pasos, ¿non descansas nin en día de festa?. - Dille un veciño.
- Non estou para moita leria. A rapaza segue mal e prefiro distraerme un anaquiño co traballo. – Contesta Marcial.
Cóntalle Manuel a Mercedes que a rapaza colleu unha enfermidade desas raras que só acontecen de cando en vez. Empezáronlle pouco a pouco a saír unhas ronchas por todo o corpo e paralizáronselle as pernas. Levárona a Coruña para ver que tiña, pero aínda seguían facéndolle probas para ver se atopaban algunha causa e, o máis importante, algunha solución.
Marcial visitou a tódolos médicos e curandeiros da zona, por non falar dos santuarios que xa os percorrera case todos... Así que antes de ir coas vacas, fora xa cedo á misa para pedirlle de novo o santo pola súa filliña.
Mercedes ve marchar a Marcial e dalle moita mágoa, pensa rezar a cotío pola rapaciña a ver se mellora.
No campo, a uns poucos metros, están dous mociños novos sentados no chan nunha manta de cadros azuis. O rapaz mira a rapaza con ollos de namorado.
- Teño que dicirche algo que levo moito tempo sentindo, pero que non me atrevía a dicirche.
- Dime, Xesús.
- Xa sei que somos amigos desde moi pequenos e que ao mellor ti me ves só como iso, o teu mellor amigo, mais eu sinto algo máis. Xa hai tempo que este sentimento naceu dentro de min. Ao principio non quixen velo, pero agora non o podo ocultar.
Carmen, quérote.
A rapaza achegouse a el e fundíronse nunha aperta sen fin.
Mercedes, que mirara toda a escena, non intentou evitar a mirada de tenrura que lle percorría toda a face. A súa mente en segundos xa estaba noutro lugar, nun día de xullo de romaría, cando Andrés se lle declarara. Como pasara o tempo!.
Unha voz a distrae dos seus pensamentos.
- Mercedes, ven comer.
Esquecera que xa era hora do xantar, se non fose porque a súa avoa estaba sempre pendente dela...
Achégase a súa familia, non sen antes contemplar o fermoso que é velos a todos xuntos. Alí no chan, enriba dun mantel con raias vermellas, esténdese unha morea de manxares apetitosos: polbo, empanada de millo , queixo do país. Como estranara esas comidas!."

"Emigrante". Luis Seoane
"Os avós". Álvarez de Sotomayor
"Escena de romería. Boceto". Carrero Fernández, Jenaro
"O boieiro castelán". Joaquín Sorolla